تصور مرگ یک عزیز که صرفا برای تماشای فوتبال از منزل خارج شده است دردناک است، محبوب ترین ورزش جهان یکی از کم خطر ترین ورزشها نیز هست، توپ فوتبال بر خلاف همنام جنگی اش نه تنها علاقه ای به گرفتن جان انسانها ندارد، بلکه زندگی می بخشد، اگر بگوییم فوتبال یکی از بهانه های ده ها میلیون نفر یا بیشتر و حتی صدها میلیون نفر برای زیستن است بیراهه نگفته ایم حداقل در مورد نگارندگان صدق می کند، تقویم فوتبال می شود تقویم زندگی، کم خطر بودن این ورزش و عشق آفرینی اش نافی وجود خطرات برای افرادی که از شدت عشق و علاقه جز با حضور در استادیوم و تماشای بازی تیم محبوبشان آرام نمی گیرند نمی باشد، اما آیا استادیوم ها به عنوان میعادگاه عاشقان فوتبال نباید امن باشند، در شرایطی که ده هزار نفر در یک مکان قرار است جمع شوند تصور نبودن دستگاههای اولیه مانند احیا در استادیوم عدم اختصاص آمبولانس برای چنین جمعیتی موضوعی عجیب و غیر قابل باور است که متاسفانه یکی از هموطنانمان را به کام مرگ و به دیار باقی فرستاده و نه تنها خانواده این عزیز بلکه اهالی فوتبال را عزادار و مغموم ساخته است
گروه وکلای لاهه ضمن ابراز تاسف و تاثر از درگذشت شادروان مرتضی خائفی هوادار تیم ملوان به بررسی ابعاد حقوقی این رخداد تلخ در این مقال پرداخته است. یکی از تراژدیک ترین اتفاقات ممکن که مرگ یکی از هواداران فوتبال حین برگزاری مسابقه بین دو تیم ملوان و سپاهان در ورزشگاه فولاد شهر اتفاق افتاد.
تاریخچه:
فوتبال از این دست اتفاق ها به خود کم ندیده است فاجعه هیلزبورو، هایسل یا نمونه های وطنی آن از جمله نابینا شدن سرباز وظیفه احمدی در بازی سپاهان پرسپولیس در همین اصفهان یا فاجعه استادیوم آزادی در بازی ایران و ژاپن که متاسفانه برخلاف نمونه های خارجی که با بهبود قوانین و پروتکل های برگزاری مسابقات این اتفاقات را به حداقل رساندند اما در کشور ما با وجود قوانین لازم بهبودی در شرایط حادثه حاصل نشده است.
مقررات حاکم:
آیین نامه برگزاری مسابقات لیگ برتر مصوب سال ۹۸ که در فصل سوم (شرایط برگزاری مسابقات) ماده ۶ بند ۵ صراحت در آن تاکید شده است که باشگاه میزبان و هیئت آن شهر وظیفه تامین ایمنی افراد مصرح در ماده از جمله هواداران را هم برعهده دارند.
همچنین در ماده ۱۳ همین فصل بند ۶ تاکید شده که چنانچه در طول بازی اتفاق خاصی مشاهده و یا گزارش شود که امنیت و ایمنی بازیکنان، کادر فنی، تماشاگران و یا دیگر عوامل برگزاری حاضر در ورزشگاه را تهدید نماید، مسئول برگزاری مسابقه موضوع را به اطلاع داور می رساند و داور تصمیم به تعلیق و یا تعطیلی بازی می گیرد.
متاسفانه در این بازی علی رغم وجود ۲ دستگاه آمبولانس حسب اظهارات هواداران حاضر در محل با وجود اعلام و تذکر زیاد هواداران دکتر تیم ها و آمبولانس های حاضر با ۱۰ دقیقه تاخیر بر بالین زنده یاد خائفی حاضر شده اند و مصاحبه چند شب پیش یکی از مسؤولین برگزاری آن مسابقه با یکی از برنامه های فوتبالی مبنی بر اینکه {ایشان به عنوان متولی وظیفه ای قانونی در مورد در اختیار قراردادن آمبولانس به هواداران ندارند و این آمبولانس ها صرفاَ در اختیار بازیکنان و مربیان تیم هاست} مثبت این ادعا است، در درجه نخست اینکه بر اساس آیین نامه برگزاری مسابقات پیشنهاد شده و مصوب شده توسط سازمان لیگ و مصوب شده در هیئت رییسه فدراسیون فوتبال و سمت قانونی ایشان وظیفه قانونی مسئولین ذیربط وظایف قانونی خود را انجام نداده اند.
دوم علاوه بر آیین نامه مذکور طبق ماده واحده قانون مجازات خودداری از کمک به مصدومین و رفع مخاطرات جانی (مصوب ۱۳۵۴) هرکس شخص یا اشخاصی را در معرض خطر جانی مشاهده کند و بتواند با اقدام فوری خود یا کمک طلبیدن از دیگران یا اعلام فوری به مراجع یا مقامات صلاحیتدار از وقوع خطر یا تشدید نتیجه آن جلوگیری کند بدون اینکه با این اقدام خطری متوجه خود او یا دیگران شود و با وجود استمداد یا دلالت اوضاع و احوال بر ضرورت کمک از اقدام به این امر خودداری نماید. به حبس جنحه‌ای تا یک سال و یا جزای نقدی تا پنجاه هزار ریال محکوم خواهد شد. در این مورد اگر مرتکب از کسانی باشد که به اقتضای حرفه خود می‌توانسته کمک مؤثری بنماید به حبس جنحه‌ای از سه‌ماه تا دو سال یا جزای نقدی از ده هزار ریال تا یکصد هزار ریال محکوم خواهد شد.
در نگاه دیگر با توجه به تقصیر و ترک فعل صورت گرفته از سوی برگزارکنندگان بازی ها مسئولیت های مدنی و کیفری نیز می تواند متوجه حال آنها باشد:
با توجه به قانون مسئولیت مدنی با عنایت به تقصیر و بی مبالاتی صورت گرفته از مسئولین ایشان مسئول جبران خسارت های مادی و معنوی وارده به خانواده محترم هوادار فوت شده می باشند، حتی با نگاه سختگیرانه تر با توجه به ترک فعل صورت گرفته از سوی افراد مسئول براساس بند پ ماده ۲۹۱ قانون مجازات اسلامی (هرگاه جنایت به سبب تقصیر مرتکب واقع شود، مشروط بر اینکه جنایت واقع شده مشمول تعریف جنایت عمدی نباشد.) می توان فرض بر مسئولیت به قتل غیر عمد هوادار تیم ملوان شد.
حال ذکر چند نکته اساسی خالی از لطف نیست آیا با توجه به قوانین ذکر شده مسئولین برگزاری مسابقه و ناظر فدراسیون علی رغم اعتراض سرمربیان ۲ تیم و هواداران وظیفه قانونی خود مبنی بر تعطیلی بازی و فراخواندن به موقع آمبولانس را انجام داده اند؟
در موارد مشابه مثلاَ در بازی اتلتیکو بیلبائو با گرانادا در سری مسابقات لالیگا در ۲۰ آذر ۱۴۰۲ با مرگ یک هوادار در حین یک مسابقه فوتبال داور با هماهنگی ناظر مسابقه بازی را معلق و ادامه آن را از دقیقه ۱۷ در حالی که اتلتیکو ۱ بر صفر پیش بود ادامه دادند و یا در بازی بولتون با چلتنهام در لیگ ۱ انگلیس در ۲۴ دی ماه سال ۱۴۰۲ داور نسبت به معلق نمودن بازی در مورد مشابه اقدام نمود.
جان یک هوادار جان فوتبال است فوتبال بدون هوادار سرگرمی خسته کننده ای بیش نیست، هواداران به عنوان مهم ترین و بزرگترین سرمایه داران فوتبال در همه دنیا شناخته میشوند جدا از آن ارزش جان انسان به عنوان بزرگترین دارایی آن قابل مقایسه با هیچ چیز از جمله برگزاری کامل یک بازی نیست بهتر بود با عمل به قوانینی که توسط نهادهای متولی این ورزش تصویب شده بود بازی معلق و از ارزش های انسانی و نوع دوستی پاسداری می شد.
شیروانی_امینی پارسا
