تعقیب متهم بین المللی در خارج از کشور

فرا سرزمینی شدن جرم پدیده ای اجتناب ناپذیر است، چه جرمی در خارج از مرزهای یک کشور ارتکاب یافته شده باشد، چه اینکه متهم پس از ارتکاب جرم از کشور محل وقوع جرم بگریزد، تعقیب متهم بین المللی و دستگیری ایشان اهمیت پیدا می کند.

چرا تعقیب و دستگیری متهم دارای اهمیت است؟

۱- فردی بودن مجازات

تعقیب متهم بین المللی از آنجایی مهم است که مجازات پدیده ای فردی است و تا زمانی که متهم دستگیر نشود اعمال مجازات امکان پذیر نیست.

۲- تعقیب متهم بین المللی جهت کشف جرم و اثبات جرم

تعقیب متهم بین المللی در خارج از کشور از لحاظی دیگر حائز اهمیت است و آن اینکه کشف جرم نیز گاهی در گرو دستگیری متهم بین المللی است، چه اینکه گاهی بدون دستگیری و اظهارات متهم امکان صدور کیفرخواست برای متهم فراهم نمی باشد.

۳- تعقیب متهم بین المللی جهت شناسایی همدستان و شرکای جرم

تعقیب و دستگیری متهم بین المللی از لحاظ دیگر حائز اهمیت است و آن شناساسی شرکا و همدستان متهم است، گاهی بدون شناخت و دستگیری متهمین و شرکای جرم امکان اجرای حکم احتمالی به نفع زیان دیده متعسر می شود.

۴- تعقیب متهم بین المللی به لحاظ به دست آوردن اموال کسب شده ناشی از جرم

قطعا هدف شاکی یا بزه دیده صرفا مجازات متهم نیست، دستیابی به اموال از دست رفته اغلب هدف غایی شاکی یا بزه دیده می باشد.

۵- تعقیب متهم بین المللی به منظور جلوگیری از مرور زمان

شمول مرور زمان سبب جلوگیری از تعقیب متهم در اغلب جرایم است، به این معنی که چنانچه مدت زمان مشخصی از تاریخ وقوع جرم بگذرد دیگر متهم قابل تعقیب نیست، لذا تعقیب و دستگیری متهم از این لحاظ واجد اهمیت است.
چه آنکه در اغلب تفاهم نامه های استرداد مجرمین عدم شمول مرور زمان چه در کشور مبدا و چه کشور مقصد جزو شرایط تعقیب متهمین بین المللی است.

تعقیب متهم بین المللی در چه جرایمی ممکن است؟

تقریبا در تمامی جرایم مهم (از حیث میزان مجازات) امکان تعقیب متهم در فضای بین الملل فراهم است اما این امر استثنائاتی دارد از جمله جرایم سیاسی، جرایم دارای مجازات سلب حیات و سایر جرایمی که بنا به شرایط خاص خود در فضای بین المللی امکان تعقیب وجود ندارد.

مراجع پیگیری دستگیری متهم در فضای بین الملل

اینترپل به عنوان تنها نهاد بین المللی جهت دستگیری متهم شناخته می شود،مقر اینترپل شهر لیون فرانسه می باشد و امروزه نقش و ضرورت وجود اینترپل بیش از پیش مشهود‌است، اما این مساله به معنی این نیست که پلیس داخلی کشورها با اینترپل همکاری نمی کنند و تمامی امور توسط اینترپل محقق می شود بلکه اینترپل به عنوان یک نهاد بین المللی رابطه تنگاتنگی با پلیس داخلی کشورها جهت دستگیری متهم یا متهمین دارد، و نقش خود را با بهره گیری از پلیس داخلی بخوبی ایفا می کند.

شرایط امکان تعقیب متهم در جرایم مهم

بر خلاف رویه دادسرا و دادگاههای داخلی کشورها که هرگونه جرمی قابل تعقیب و مجازات است در فضای بین المللی این مساله تماما صدق نمی کند و تقریبا می شود گفت که مجرمین جرایم خفیف و جرایم با میزان مجازات حبس کمتر از دو سال قابل تعقیب در محیط بین المللی نیستند، این موضوع در اکثر قراردادها، معاهدات و تفاهم نامه های معاضدت قضایی یا استرداد مجرمین بین کشورها گنجانده شده است.

چه کشورهایی برای استرداد متهمین مناسب هستند؟

معمولا کشورها علاقه ای به حضور افراد مجرم و خطرناک در خاک خود ندارند اما استرداد متهمین بستگی به شرایط سیاسی و زمانی خاص خود و روابط متقابل دولت ها با یکدیگر دارد، معاضدت قضایی بین کشورها فرع بر مراودات سیاسی است و هرچه روابط سیاسی دو طرف قوی تر باشد معاضدت قضایی و در نتیجه استرداد متهم به کشور دارای پشتوانه محکم تری می باشد، عکس این جریان نیز صادق است و کشورهایی که دارای سطح پایین روابط یا تیرگی آن هستند شانس معاضدت قضایی و در نتیجه تعقیب متهم پایین تر است.
به عنوان مثال در شرایط کنونی کشورهایی مانند ترکیه امارات و ارمنستان همکاری تنگاتنگی جهت استرداد مجرمین با کشورمان دارند و بر عکس کشورهای کانادا امریکا همکاری در زمینه استرداد متهمین یا مجرمین ندارند.

نقش وکیل بین المللی در تعقیب دستگیری و استرداد متهم

یکی از مهم ترین و کلیدی ترین قسمت های هر پرونده بحث دستگیری متهم می باشد از آنجا که در فضای بین المللی دستگیری و تعقیب متهم به آسانی صورت نمی گیرد، چه اینکه تعقیب متهم در پلیس اینترپل غیرحضوری و شبه محرمانه صورت می گیرد، آمار بالای متهمین فراری از یک طرف، تعداد کم نیروهای اینترپل و همچنین مکان های محدود استقرار آنها که اغلب صرفا در پایتخت کشورهاست از طرف دیگر مساله استرداد متهم و مجرمین را با چالش جدی مواجه نموده است، خاصه اینکه متهم با ارتکاب جرم و آگاهی از احتمال تحت تعقیب بودن معمولا در صدد آن است باصطلاح ردی از خود در کشور مورد تقاضای استرداد از خود بر جای نگذارد، از طرف دیگر پلیس داخلی کشورها معمولا رغبتی به تعقیب متهمین کشورهای دیگر که آسیبی به منافع کشورشان نمی رسانند نشان نمی دهند، اینجاست که نقش وکیل بین المللی پر رنگ می شود، وکیل بین المللی در ایفای نقش بارز خود با کمک گرفتن از اوضاع و احوال قضیه مطالعه پرونده، بهره گیری از ارتباطات و گاه استخدام کارآگاهان خصوصی در پروسه تعقیب و دستگیری نقش عمده ای ایفا می کند.

گروه وکلای بین المللی لاهه

حق ستانی و رساندن شما به عدالت آرمان گذشته و تجربه امروز گروه وکلای بین المللی لاهه است، در زمینه استرداد مجرمین و تعقیب متهم و دستگیری ایشان ما تجارب ارزنده ای داریم که آنرا در اختیار شما قرار می دهیم.

سوالات متداول