مقررات قانونی در مورد بازیکن اضافه در زمین و تعویض ششم

آثار قانونی تعویض ششم: ۰-۳ ، جریمه، بلا اثر یا تکرار بازی؟

تعویض ششم در بازی بین باشگاه پیکان و سایپا

در هفته ۲۳ از بازی های لیگ برتر ایران بین تیم های پیکان و سایپا در دقیقه ۹۷ در حالی که بازی با نتیجه ۲ بر ۱ به نفع تیم پیکان در حال اتمام بود تعویض پنجم و ششم به صورت همزمان صورت گرفت اصولا تشریفات تعویض به این صورت است که سرپرست تیم فرم را امضا و به داور چهارم تحویل میدهد. بازیکن ششم در حدود ۲ دقیقه در زمین حضور داشت و بازی با نتیجه ۲ بر ۱ خاتمه یافت.

مطابق مقررات باشگاه سایپا با آگاهی با رعایت مهلت ۲۴ ساعته شکایت خود را ثبت کمیته انضباطی نمود به موجب لایحه تقدیمی وکلای باشگاه سایپا کمیته انضباطی متقاعد شد که:

اولا: بنا بر گزارش مقامات رسمی تعویض ششم رخ داده است.
دوما: در خصوص تعویض ششم و آثار آن در مقررات کشور ایران هیچ گونه پیش بینی ای در نظر گرفته نشده است.

در ماده ۱۱۹ آیین نامه انضباطی که در آن اشاره شده برای وقایع و تخلفاتی که اتفاق می افتد و در مقررات ایران و فیفا پیش بینی ای برای آن صورت نگرفته باشد کمیته انضباطی یا مرجع قضایی پس از استعلام از هیات رئیسه تصمیم خود را در این خصوص صادر خواهد نمود. به نظر میرسد بنا بر درستی به مقررات فیفا که موخر بر مقررات کشور ایران است (مقررات فیفا در سال ۲۰۱۹  تصویب شده و مقررات کشور ایران در سال ۲۰۱۷) کمیته انضباطی با تحقیقات به عمل آمده و تطبیق مقررات به این نتیجه رسید که بنابر ماده ۲۲ مقررات فیفا در خصوص اختلاف پیش آمده چنین آمده است که اگر بازیکن غیر مجازی در زمین گذاشته شود بازی ۳-۰ محسوب و مبلغ ۶۰۰۰ فرانک سوییس جریمه برای باشگاه متخلف خواهد بود

بازیکن غیر مجاز در آیین نامه انضباطی فیفا و ایران

در تعریف بازیکن غیر مجاز در ماده ۴۶ آیین نامه انضباطی فیفا چنین آمده است که ((بازیکنی که هر یک از مقررات آیین نامه انضباطی را رعایت نکرده باشد)). این در صورتی است که در ماده ۶۸ آیین نامه انضباطی ایران بازیکن غیر مجاز محدود به چندمورد است مانند اینکه سند جعلی ارائه داده یا ثبت نشده باشد و مقررات انضباطی فیفا موخر بر مقررات انضباطی کشورمان است.

همان گونه که اشاره شد از نظر فیفا بازیکن متخلف بازیکنی است که هریک از مقررات فیفا را رعایت نکرده باشد یکی از این مقررات (Law Of The Game) یا مقررات بازی است که در ماده ۵ آیین نامه انضباطی نیز گفته شده است که باید به آن در مقام تفسیر آرا توجه نمود در خصوص قانون حاکم بر بازی آمده است که بیشتر از ۵ تعویض نمیتواند صورت گیرد ولی ضمانت اجرای آن را بیان ننموده یعنی در این آیین نامه ذکر نشده است که در صورت تعویض بیشتر از ۵ بازیکن چه حکمی برای بازیکن یا باشگاه متخلف صادر خواهد گردید.

 حال با موارد و توضیحاتی که داده شد به این نتیجه میرسیم که بازیکنی که دقیقه ۹۷ توسط باشگاه پیکان وارد بازی شده، با استناد به ماده ۱۱۹ آیین نامه انضباطی ایران که مقررات فیفا را حاکم میداند بازیکن متخلف بازیکنی است که هر یک از قوانین فیفا را رعایت ننموده باشد (Law Of The Game) در نتیجه بازیکنی که به عنوان نفر ششم تعویضی به زمین آمده است مقررات فیفا را رعایت نکرده است و  نتیجه بازی به درستی و بنا بر تصمیم کمیته انضباطی باید ۳-۰ به نفع باشگاه سایپا تغییر نماید و ۶۰۰۰ فرانک سوییس جریمه برای باشگاه  پیکان در نظرگرفته شود.

تغییر رای کمیته انضباطی

بعداز این موضوع برخی باشگاه ها که در شرایط بحرانی بودند مانند باشگاه نساجی و ذوب آهن و نماینده های مجلس به رای صادره اعتراض نمودند و صدور این رای را اشتباه بیان نمودند کمیته انضباطی رایی را صادر نمود که مفاد آن به شرح ذیل است.

• اولا نباید به مقررات فیفا استناد نمود و دلیل این امر این است که در ماده ۶۸ آیین نامه انضباطی بازیکن غیر مجاز تعریف شده است و گفتیم که دومورد است و این بازیکن غیر مجاز محسوب نمیشود.
• بازیکن تاثیری درروند بازی نداشته است (گل نزده و پاس گل هم نداده)
• کمیته انضباطی باید از هیات رییسه این موضوع را جویا میشد.

این درحالی است که کمیته انضباطی دلیل صدور رای جدید را تضییع حق باشگاه ذوب آهن دانسته است که طبق مقررات فیفا باید پاک دستی (Integrity) مسابقات لازم باشد یا باید نتیجه بازی ۳-۰ اعلام شود یا تیم خاطی به طور کلی حذف شود.

اما کمیته استیناف پاک دستی (integrity) را به گونه ای دیگر تفسیر نموده که اگر رای در خصوص باشگاه پیکان صادر شود در این صورت حق باشگاه ذوب آهن ضایع میشود پرونده به باشگاه سایپا ابلاغ شد و مطابق مقررات به رای مذکور اعتراض و پرونده به دادگاه CAS منتقل شد و استدلالاتی که در کمیته انضباطی ایران مطرح شده بود در دادگاه CAS  نیز مطرح شد و به چند مورد از مواد آیین نامه انضباطی اشاره شد و در خصوص اینکه کمیته استیناف به این موضوع اشاره کرده است که چون در قوانین داخلی بازیکن غیر مجاز تعریف شده است اما این در حالی است که در مقررات داخلی پیش بینی ای در خصوص تعویض بازیکن ششم پیش بینی نشده است و طبق ماده ۱۱۹ آیین نامه انضباطی در صورت پیش بینی نشدن باید به قوانین فیفا رجوع نمود که در قوانین فیفا همان گونه که اشاره شد بازیکن غیر مجاز بازیکنی است که هر یک از قوانین فیفا را رعایت نکرده باشد.

بررسی رای کمیته انضباطی در خصوص تعویض ششم باشگاه پیکان

در خصوص اهمیت تاثیر گذاری نیز باید گفت که در هیچ جا اشاره ای نشده است که تاثیر گذاری یک بازیکن غیر مجاز ملاک است یا خیر یا اینکه چه مدت زمانی در زمین بازی حضور داشته است تنها موردی که به آن صراحتا اشاره شده است این است که بازیکن غیر مجاز بازیکنی است که هریک از قوانین فیفا را نقض کرده باشد و این امر در بازی بین باشگاه پیکان و سایپا رخ داده است، و حتی نمیتوان گفت بازیکن ششم تاثیری در روند بازی نداشته است صرف حضور این بازیکن در زمین نفس تازه ای به تیم تزریق کرده و این خود نوعی تاثیر است.

علاوه بر این موارد این رای باعث ایجاد رویه ای نادرست میشود و ممکن است دیگر تیم ها به دلیل اینکه پیش بینی ای درخصوص تعویض ششم در قوانین داخلی صورت نگرفته است بخواهند دوباره این قانون شکنی را انجام دهند و ۷ یا ۸ تعویض در حین یک بازی برای یک تیم صورت گیرد به این دلیل که در قانون داخلی این موضوع پیش بینی نشده است.

آیا دادگاه داوری ورزش به این موضوع رسیدگی می کند؟

همان گونه که در مطلب دادگاه داوری ورزش (CAS) اشاره شد این دادگاه به رای داور در حین بازی رسیدگی نمی کند ممکن است این سوال در ذهن هر فردی به وجود بیاید که این دعوی چگونه به دادگاه داوری ورزش برای رسیدگی مجدد ارسال شده است؟

به عنوان مثال داور در جام جهانی پس از دادن ۳ کارت زرد به بازیکن وی را اخراج کرد که در اینجا این موضوع تنها ناظر به داور است اماجایی که لیست تعویض توسط باشگاه پیکان نوشته میشود این موضوعات قابل مقایسه نخواهند بود باشگاه سایپا در خصوص این موضوع تقاضای داوری تک نفره در دادگاه داوری را نموده است و تقاضای جلسه ی رسیدگی از سوی این باشگاه به دادگاه ارائه شده است که البته تشکیل جلسه منوط به تشخیص داور یا توافق طرفین دعوی است.

لازم به ذکر است که اخیرا در لیگ کشور آلمان در بازی جام حذفی در شرایطی که تیم ولفسبورگ تعویض ششم را انجام داده است و طبق مقررات کشور آلمان نتیجه بازی ۲-۰ به نفع تیم حریف اعلام شده است.

نتیجه گیری

به نظر می رسد رای ثانویه کمیته انضباطی فقط با در نظر گرفتن مصلحت موضوع صادر شده است تا رعایت حق و حقوق باشگاه سایپا و این امر باعث ایجاد یک رویه ی نادرست خواهد شد.

باید به یک دعوای فوتبالی به گونه ای رسیدگی نمود که حق احدی از طرفین دعوی ضایع نشود و در نظر گرفتن عدالت در قانون مهم تر از رعایت مصلحت است، در صورتی که عدالت در تمام موضوعات در نظر گرفته شود باعث میشود تا رویه درستی در ورزش ایجاد شود و حق بازیکن یا باشگاهی ضایع نگردد.