دادگاه داوری ورزشی (CAS) که مستقر در لوزان سوئیس می باشد، از سال ۱۹۸۴ به عنوان یک مجموعه تخصصی و مرجع بین المللی در حوزه ی حقوق ورزشی فعالیت داشته که به عنوان دیوان عالی اختلافاتی نامیده می شود. در این مقاله سعی بر آن داریم تا با دادگاه داوری ورزشی آشنا شده ؛ساختار و صلاحیت دادگاه داوری ورزش را بررسی کنیم و نحوه حل اختلاف و نقش دادگاه داوری ورزش و وکیل ورزشی در حل اختلافات دعاوی بین المللی ورزشی را بررسی نماییم.
دادگاه داوری بین المللی ورزش (دادگاه حکمیت ورزش) و شورای بین المللی داوری ورزش
دادگاه داوری ورزش در سال ۱۹۸۴ میلادی همزمان با رشد روز افزون اختلافات حقوقی ورزشی توسط کمیته بین المللی المپیک که در تلاش بود مرجع عالی ای برای حل و فصل اختلافاتی که موضوع آنها حقوق ورزشی بود ایجاد نماید تشکیل گردید.
توجه بیش از بیش به ورزش در قرون جدید باعث شد تا ارتباط نزدیکی بین ورزش و اقتصاد شکل بگیرد و ورود مبالغ سنگین و سرمایه های کلان به دنیای ورزش سببی شد تا بیش از پیش دادگاه داوری ورزش برای بررسی دقیق و موشکافانه اختلافات ورزشی پایه گذاری شود.
دادگاه داوری ورزش برای حل اختلافات به چند روش عمل میکند از جمله این روش ها میتوان داوری و میانجیگری را نام برد که از این طرق به حل و فصل دعاوی که موضوع آن حقوق ورزشی است میپردازد این مرجع سالانه با حجم کثیری از پرونده هایی که موضوع آنها اختلافات ورزشی است روبروست.
ساختار دادگاه داوری ورزش (CAS) و شورای بین المللی داوری ورزش (ICAS)
اعضای این شورا توسط اتحادیه فدراسیون های بین المللی، اتحادیه کمیته های ملی المپیک و کمیته بین المللی المپیک انتخاب میشوند.
این شورا از یک هیات رئیسه که متشکل از رئیس و شورا و نایبان وی و اعضای عادی تشکیل میشود، وظیفه ی شورای بین المللی داوری ورزش این است که هر اقدامی که برای بی طرفی و حفاظت از منافع اصحاب دعوی لازم بداند انجام دهد. قوانین هرساله توسط شورا مورد بازبینی و بررسی قرار خواهد گرفت و نکات جدیدی را پیش بینی و به تصویب خواهد رساند، شورا وظیفه دارد مسائل مادی و اداری دادگاه ورزش را مدیریت نماید این مرجع از تعدادی حقوقدان تشکیل میگردد،این افراد توسط مهم ترین نهاد های ورزشی انتخاب میشوند و قوانین خاصی در خصوص مدت عضویت آنها و تعهدات و حقوق ایشان وجود دارد.
از جمله صلاحیت های این شورا تصویب و اصلاح قوانین دادگاه داوری ورزش و انتخاب سمت های مهم دادگاه را میتوان نام برد. ریاست این شورا از بین اعضای آن انتخاب میشود که رئیس این شورا رئیس دادگاه نیز است.
دادگاه داوری ورزش به شعبه های تجدید نظر و معمولی تقسیم میشود که هرکدام صلاحیت های مخصوص به خود را دارند. روسای شعب دادگاه داوری ورزش توسط اعضای شورای بین المللی داوری ورزش انتخاب میشوند. و مقر آن در لوزان سوئیس قرار دارد، زبان کاری دیوان انگلیسی و فرانسوی است.
اعضای شورای بین المللی داوری ورزش
- اعضای این شورا که متشکل از ۲۰ نفر حقوقدان خبره است که ۴ عضو منصوب آن از طرف فدراسیون های بین المللی (IFS)که سه نفر از آنها توسط اتحادیه فدراسیون های بازی های المپیک تابستان (ASOIF) و یک نفر از این اعضا توسط اتحادیه فدراسیون های بازی های زمستانی (AWIF) انتخاب میشوند. افراد انتخاب شده میتوانند از اعضای این نهاد یا یک نفر بیرون از این نهادها باشند که مورد انتخاب قرار میگیرد.
- چهار عضو منصوب از طرف اتحادیه کمیته های ملی المپیک (ANOC) که می تواند از بین اعضای این کمیته یا خارج از آنها باشد.
- چهار عضو منصوب از طرف کمیته بین المللی المپیک (IOC) که این افراد نیز میتوانند از افراد داخل این کمیته یا خارج از آن باشند.
- چهار عضو منصوب با لحاظ حمایت از منافع ورزشکاران که توسط دوازده نفر انتخابی که در بالا به آن اشاره شد انتخاب میشوند.
- چهار عضو دیگر توسط ۱۶ نفر انتخابی بالا از میان اشخاصی انتخاب می شوند که عضو کمیته های فوق الذکر نباشند.
این بیست نفر برای مدت چهار سال که قابل تمدید است انتخاب میشوند، افراد فوق الذکر حق ندارند به عنوان داور در دادگاه داوری فعالیت نمایند و یا به عنوان مشاور یا وکیل یکی از اصحاب دعوی در جلسه رسیدگی دادگاه داوری شرکت کنند، این اشخاص موظفند که وظایف خود را در کمال بی طرفی و محرمانه نگه داشتن موضوع دعاوی انجام دهند و تعهد و امضا نمایند که بر این اصول پایبند خواهند بود.
دادگاه داوری ورزش به چه صورت عمل میکند؟
دادگاه داوری ورزش (CAS) که در زبان فرانسوی (TAS) شناخته میشود از شعب تجدید نظر و معمولی تشکیل میشود، شعب معمولی شامل (PANEL) یا هیات هایی می باشد که وظایفشان حل اختلافات است و این امر توسط ریاست شعبه یا نایب وی طبق مقررات صورت میگیرد. شعبه تجدید نظر نیز شامل هیات هایی است که مرجع رسیدگی به اعتراضات ناشی از تصمیمات نهادهای ورزشی است.
دادگاه داوری ورزش یک دفتر نیز دارد که دبیر کل این نهاد ریاست آن را بر عهده دارد و به ایفای وظایف خود در این خصوص می پردازد یک نمونه از این موارد این است که برگزاری سمینار ها و نظارت بر آرای صادره از شعب تجدید نظر و معمولی بر عهده ایشان است.
داوران دادگاه داوری ورزش
داوران دادگاه داوری ورزش اشخاصی هستند که مطابق ماده S6 توسط شورای بین المللی داوری ورزش انتخاب میشوند.
مطابق رای دادگاه منطقه ای مونیخ در خصوص Pechstien مشخصات و صلاحیت های داوران باید به اطلاع کمیته بین المللی المپیک، کمیته های ملی المپیک، فدراسیون های بین المللی و کمیته های ورزشکاران این نهاد ها نیز برسد شورا هر ۴ سال یک بار لیست داوران را بررسی می نماید و لیست داوران باید از اول ژانویه سال آینده اجرایی میشود داوران دادگاه داوری ورزش باید دانش آموخته رشته حقوق باشند و صلاحیت آن ها برای حقوق ورزشی و داوری بین المللی تایید و تصدیق شده باشد و حداقل یک آشنایی با زبان فرانسه یا زبان انگلیسی که زبان کاری دادگاه داوری ورزش است را دارا باشند همچنین این افراد باید آشنایی نسبی با ورزش را داشته باشند.
وظیفه و صلاحیت دادگاه داوری ورزش چیست؟
وظیفه دادگاه داوری ورزش این است که حل اختلافات ورزشی را به روش های داوری و میانجیگری خاتمه دهد بنا به درخواست طرفین دعوی دادگاه داوری صلاحیت رسیدگی به دعاوی را پیدا می کند اکثریت اختلافات پیش آمده در حوضه ی اختلافات بین المللی هستند، دادگاه داوری ورزش موظف است با تکیه بر آیین رسیدگی واحد به حل اختلافات اقدام کند. دادگاه داوری ورزش یک نمونه از نمونه های بارز داوری سازمانی می باشد که صلاحیت رسیدگی به اختلافات به وجود آمده از طریق قرارداد و توافق طرفین را داراست.
شعب داوری معمولی به اختلافاتی رسیدگی می کنند که اولا مستقیم یا غیر مستقیم به ورزش مربوط هستند و دوما اینکه از طریق یک قراداد یا مسئولیت مدنی به وجود آمده اند به عنوان مثال میتوان قراردادهای اسپانسر شیپ یا حق پخش مسابقات تلویزیونی را نام برد.
صلاحیت دادگاه تجدید نظر در خصوص دعاوی ای است که اولا موضوع آنها مستقیم یا غیر مستقیم با ورزش مرتبط باشد و ثانیا متعاقب تصمیم نهادی ورزشی به وجود آمده باشند یعنی یک نهاد رسیدگی کننده به دعاوی ورزشی، دعوایی را مورد بررسی قرار داده است و یکی از طرفین دعوی به رای اعتراض مینماید در این صورت این موضوع به دادگاه (CAS) برای رسیدگی ارجاع خواهد شد، به عنوان مثال رای اتاق حل اختلاف فیفا در خصوص مطالبه طلب بازیکنان خارجی باشگاههای کشورمان، یا رای کمیته استیناف درمورد مطالبات بازیکنان داخلی قابل اعتراض در شعبه ی تجدید نظر دادگاه داوری ورزش می باشد.
صلاحیت شعب تجدید نظر دادگاه ورزش ویژه و خاص است و اختلافات موصوف قابل حل از طریق میانجیگری نخواهد بود (شعب تجدید نظر دادگاه داوری ورزش به دعاوی میانجیگری رسیدگی نمی کنند)، همچنین این شعب وظیفه دارند در برخی موارد به موضوع مقررات داوری ویژه ضد دوپینگ (ADD) و مقررات داوری ویژه (AHD) رسیدگی نماید.
وکیل ورزشی و نقش آن در دادگاه داوری ورزشی
نقش وکیل ورزشی جهت انجام امور دعاوی حقوق ورزشی امروزه امری بسیار مهم بوده و نمیتوان نقش یک وکیل ورزشی متخصص را در دعاوی ورزشی و امور حقوق ورزشی نظیر تنظیم قرارداد ها، ترانسفر بازیکنان طرح دعاوی ورزشی و دفاع در دادگاههای ورزشی و … نادیده گرفت، دعاوی ورزشی امری تخصصی و دارای پیچیدگی هایی است که مستلزم دانش و تخصص و آشنایی به قوانین ورزشی است از این رو داشتن یک وکیل ورزشی خوب و متبحر برای اهالی ورزش امری بسیار مهم و حائز اهمیت است که نمی توان آن را نادیده گرفت یک وکیل ورزشی با تجربه میتواند با تنظیم قرارداد های مناسب در چارچوب قوانین ورزش و رعایت مصلحت باشگاه یا بازیکن از ورود ضررهای سنگین و خسارات جبران ناپذیر و بروز مشکلات جلوگیری نماید.
گروه وکلای لاهه
گروه وکلای لاهه با سابقه چندین ساله و رزومه بسیار قوی؛ متشکل از وکلای با تجربه و متخصص در حوزه دعاوی حقوق بین الملل ورزش برای ورزشکاران و مدیران ورزشی و افرادی که در این حوزه فعالیت دارند بستری مناسب فراهم نموده تا این عزیزان بتوانند دعاوی و امور حقوقی مربوط به موضوع ورزش را با وکلای متخصص دعاوی بین المللی ورزشی در میان گذاشته تا بتوانند نتیجه مطلوب را کسب نمایند.
وکلای ورزشی ما با دانش و هنر وکالت خود با ایجاد دکترین و رویه به گسترش عدالت و بسط حقوق بین الملل ورزشی به ایفای نقش پرداخته و از سوی دیگر با دفاع از ورزشکاران حرفه ای یا باشگاهها به رقابت سالم تر و قانونی تر اهتمام می ورزند.
گروه وکلای لاهه با تخصص خود در زمینه دعاوی حقوق بین الملل ورزش، اشراف به مقررات و آیین نامه ها، تنظیم قراردادهای ورزشی، ترانسفر بازیکنان، امور مربوط به دعاوی مطروحه در شعب دادگاه داوری ورزش و …آمادگی همکاری و انجام امور مربوط به حوزه ورزشی با متقاضیان محترم می باشد.
سوالات متداول
دعاوی ای که ابتدا موضوع آنها مستقیم یا غیر مستقیم به ورزش مرتبط باشد، از طریق یک قرارداد یا مسئولیت مدنی به وجود آمده باشند ویا متعاقب تصمیم نهادی ورزشی به وجود آمده باشند.
این شورا به طور کلی مسئول نظارت و تعیین داوران دادگاه داوری ورزش است و ایجاد و اصلاح قوانین دادگاه داوری بر عهده این شورا می باشد.
بله بدون شک به یک وکیل متخصص ورزشی بین المللی خبره و کارامد نیاز است که با قوانین ورزشی بین المللی آشنا بوده تا بتواند بهترین عملکرد را در طرح و پیگیری دعاوی ورزشی شما داشته باشد.
حکمیت به زبان انگلیسی یا فرانسه است البته در شرایطی معین، زبان دیگری نیز ممکن است به کار رود.
از طریق داوری و میانجی گری
