میانجی گری (mediation) یکی از شیوه های حل اختلافات در دعاوی به خصوص دعاوی بین المللی است که بسیار تاثیر گذار می باشد، میانجی گری یکی از روش های سنتی حل اختلافات بوده که هدف از تشکیل آن ایجاد توافق بین طرفین می باشد. میانجی گری را می توان یکی از مهم ترین شیوه های دوستانه حل اختلاف در مجامع داخلی و بین المللی قلمداد کرد. در این مقال سعی بر آن داریم مفهوم میانجی گری را تعریف کرده، توافق نامه های داخلی و بین المللی، کاربرد، مزایا و نقش آن را در حوزه بین الملل مورد بررسی قرار دهیم.
میانجی گری و مفهوم آن
منظور از میانجی گری این است که شخص سومی طرفین را به سمت توافق و سازش متمایل می کند و در معنای بین المللی و حقوقی میانجی گری فرایندی است که دو طرف از شخص یا اشخاص ثالثی در خواست می کنند تا به آنها در جهت سازش و حل اختلاف؛ که ممکن است ناشی از قرار داد ها و روابط حقوقی داخل مرزها بوده و یا دعاوی موضوع واجد وصف بین المللی باشد، کمک نمایند. در میانجی گری هدف تسهیل حل و فصل اختلافات بین المللی است و جنبه هدایتی به سمت توافق داردکه این موضوع می تواند خارج از دادگاه های بین المللی نیز صورت گیرد.
میانجی گری و کاربرد آن در دعاوی بین المللی
میانجی گری علاوه بر این که یکی از روش های حل و فصل اختلافات بین المللی و یا داخلی می باشد خود یک نوع روش پیشگیرانه نیز محسوب می شود چرا که طرفین قبل از اینکه بخواهند دعوای خود را در محاکم و مراجع ذی صلاح مطرح کنند می توانند از طریق میانجی گری به توافق و سازش دست یابند.
امروزه میانجی گری در دعاوی بین المللی با توجه به هزینه های زیاد و زمان طولانی رسیدگی در در سایر روش های حل اختلافات بین المللی یکی از رو به اقبال ترین روش های حل و فصل دعاوی بین المللی تلقی می گردد، البته راه زیادی تا تبلور خور بعنوان پرکاربردترین روش حل اختلاف دارد.
میانجی گری در موضوعات بسیار مختلف و در موقعیت های زیادی در حوزه بین الملل کاربرد داشته و قابل اجرا می باشد که موارد زیر می توان اشاره کرد:
- میانجی گری در دعاوی بین المللی در حوزه قرارداد ها
- میانجی گری در دعاوی تجاری بین المللی
- میانجی گری در دعاوی بین المللی در حوزه خانواده
- میانجی گری در حوزه معاهدات و پیمان های بین المللی
- میانجی گری در حوزه دیپلماتیک
- میانجیگری در قوانین داخلی و کنوانسیون های بین المللی
میانجی گری در قوانین داخلی و بین المللی امروزه یکی از پرطرفدارترین روش های حل و فصل اختلافات داخلی و بین المللی به شمار می آید که پیشنه آن را در قوانین داخلی و بین المللی بررسی می کنیم:
میانجی گری در قوانین داخلی
میانجی گری در ایران از سال ۱۳۹۲ پس از تصویب قانون آیین دادرسی کیفری سال ۱۳۹۲ و اصلاحات آن در ذیل ماده ۸۲ به آن اشاره شد و پس از آن آیین نامه میانجیگری در سال ۱۳۹۵ تصویب شد که در آن تعریف میانجی گری، فرآیند میانجی گری و نحوه تاسیس و موضوعات میانجی گری در آن مطرح شده است.
میانجی گری در حوزه بین الملل
کمیسیون حقوق تجارت بینالملل سازمان ملل متحد (آنسیترال)، پیشنویس نهایی کنوانسیون سازمان ملل متحد درباره توافقنامههای بینالمللی حل و فصل ناشی از میانجیگری (کنوانسیون سنگاپور) و همچنین اصلاحات طرح آنسیترال در مورد میانجیگری تجاری بینالمللی و توافقنامههای بینالمللی حل و فصل ناشی از میانجیگری را تصویب نمود. کنوانسیون میانجی گری سنگاپور به منظور تبدیل شدن به سندی اساسی در تسهیل تجارت بینالمللی و ارتقاء میانجیگری به عنوان روشی جایگزین و مؤثر برای حل و فصل اختلافات تجاری طراحی شده است و امروزه بسیاری از دعاوی تجاری بین المللی از این طریق حل اختلاف می شود.
قوانین میانجی گری ICC که در سال ۲۰۱۴ توسط اتاق بازرگانی بین المللی به اجرا در آمد؛ در راستای تمایل دو طرف جهت حل اختلافات و جلوگیری از اتلاف وقت و مشارکت در تسهیل حل اختلافات بین المللی حرکت نموده و شرایط ساده و ایده آلی را جهت طرفین دعاوی بین المللی فراهم نموده است.
میانجی گری و تفاوت آن با داوری
میانجی گری بر خلاف داوری لزومی به پذیرش طرفین در آن نمی باشد در حالی که در داوری طرفین الزام به پذیرش نظر شخص سوم می باشند. میانجی گری به نوعی شرایط و زمینه مذاکره طرفین را فراهم نموده و در جهت تسهیل نمودن توافق و بهترین راه حل نقش دارد، در صورتی که در داوری، داور خود به شخصه اقدام حل و فصل اختلاف می نماید.
میانجیگری بیشتر در اختلافاتی که نیاز به گفتگوی غیررسمی طرفین دارد، مفید است. سرعت و هزینه کمتر میانجیگری نسبت به داوری، یکی دیگر از تفاوت های این دو می باشد که در حل و فصل اختلافات بین المللی بسیار تاثیر گذار می باشد.
میانجی گری چه مزایایی دارد؟
مزایای میانجی گری عبارتند از:
۱- صرفه جویی در زمان و هزینه
همانطور که قبلا گفته شد این روش از لحاظ هزینه و سرعت از بهترین شیوه های حل اختلافات بین المللی و داخلی می باشد؛هزینه میانجی گری بسیار کمتر از هزینه های رسیدگی در فرایند قانونی بوده و به هیچ عنوان قابل مقایسه نیست. در میانجی گری امکان توافق طرفین در چند ساعت هم امکان پذیر می باشد؛ در حالی که در مراجع ذی صلاح برای حل و فصل اختلافات بین المللی ممکن است رسیدگی پرونده ماه ها طول بکشد.
۲- محرمانه بودن میانجی گری
یکی از مزایای میانجی گری محرمانه بودن آن می باشد که فقط طرفین دعوای بین المللی در آن حضور داشته و کسی در آن حق مداخله ندارد. محرمانه بودن میانجی گری سبب می شود تا در مواردی که دادگاه میانجی را جهت شهادت احضار کند، نتواند با توسل به زور از میانجی شهادت بگیرد.
۳- کنترل دعوای بین المللی
میانجی گری سبب می شود تا طرفین بتوانند به توافقی دست یابند که قاضی یا هیئت منصفه نتوانند برای آن راه حل قانونی پیدا کنند که این خود یک مزیت مهم و تاثیر گذار محسوب می شود.
۴- میل به توافق
میانجی گری و حضور میانجی و همین طور درخواست طرفین جهت میانجی گری به این منظور است که هر دو طرف خواهان رسیدن به توافق هستند و همین موضوع سبب می شود که میانجی گری را یکی از روش های بسیار مفید در جهت حل و فصل اختلافات بین المللی نامید.
۵- پشتیبانی در میانجی گری
در میانجی گری؛ میانجی به طرفین کمک میکند تا با نگاه از بالا به مسئله یا اصطلاحاً «خارج از گود» راه حلهای بسیاری را برای مناقشهای که در آن هستند پیدا کنند.
نقش میانجی گری در دعاوی بین المللی
با توجه به افزایش روز افزون اختلافات و دعاوی بین المللی و انباشته شدن پرونده ها و هزینه های گزاف دادرسی و سطح پایین کیفیت رسیدگی که سبب نارضایتی اصحاب دعوا می گردد ؛ میانجی گری بهترین و آسان ترین راه جهت حل و فصل اختلافات بین المللی می باشد. میانجی گری با توجه به سرعتی که در روند رسیدن به نتیجه و حل و فصل اختلافات بین المللی ایجاد می کند و هزینه کمتری را نیز در بر می گیرد نقش پر رنگی را در دعاوی بین المللی و حل و فصل اختلافات ایفا می کند. میانجیگری به عنوان روشی موثر و کاریردی برای حل و فصل اختلافات بین المللی قلمداده شده و به طور چشمگیری در حال ارتقا در سطح بین المللی می باشد که سبب تسریع روند حل و فصل اخلافات بین المللی می شود.
نقش وکیل بین المللی در میانجی گری
نقش وکیل بین المللی در میانجیگری را می توان در دو حالت عنوان کرد: وکیل بین المللی خود می تواند به عنوان یک میانجی در حل و فصل اختلافات بین المللی و حتی داخلی ظاهر شده تا به توافق طرفین کمک نماید. وکیل بین المللی با بررسی موضوع اختلاف و قصد طرفین سعی و تلاش خود را در جهت سازش طرفین به کار برده تا بتواند با توجیه جهات قانونی ذیحق بودن موکل خود و گوشزد نمودن عواقب قانونی عدم حل وفصل اختلاف از طریق میانجی گری به طرف مقابل،از طرح هر گونه دعوا در مراجع ذی صلاح بین المللی جلوگیری کرده و در وقت و هزینه طرفین و موکل صرفه جویی نماید. وکیل بین المللی به راحتی می تواند در نقش یک میانجی ظاهر شده و با علم به موضوع و دلیل اختلاف سبب تسهیل توافق طرفین می گردد.
وکیل بین المللی نقش دیگری که می تواند در میانجی گری بین المللی ایفا کند؛ تاثیر گذاری بر روی موکل خود در میانجی گری می باشد که موکل را به سمت توافق و نتیجه مثبت مورد نظر موکل سوق داده تا بتواند شرایط ایده آلی را در جهت حل و فصل اختلاف ایجاد کند.
بدون شک حضور یک وکیل بین المللی با تجربه و با دانش و تخصص بی تاثیر نبوده و می تواند شرایط بسیار خوبی در جهت رفع حل و فصل اختلافات ایجاد نماید.
گروه وکلای لاهه
امروزه با توجه به روند افزایشی موضوعات و پرونده های مطروحه مختلف در عرصه های بین المللی و کم آگاهی برخی از مخاطبین و اشخاص حقیقی و حقوقی نظیر فعالان تجاری و شرکت ها و … در جهت حل اختلافات بین المللی از طریق میانجیگری؛ گروه بین المللی وکلای لاهه با کادری متخصص و متشکل از وکلای خبره و کاردان بین المللی، بستری مناسب و ایده آل را جهت بر عهده گرفتن وکالت دعاوی بین المللی و میانجی گری در اختلافات به وجود آمده، فراهم نموده است.
گروه بین المللی وکلای لاهه با تخصص و تجربه خود در موضوعات و دعاوی بین المللی آمادگی دارد؛ راه کارهای لازم را جهت حل و فصل اختلافات بین المللی پیشنهاد نموده و انجام امور مربوط به آن را نیز عهده دار می گردد.
گروه وکلای بین المللی لاهه در تلاش است تا با بهترین روش و صر ف کمترین هزینه و زمان بهترین نتیجه را حاصل کند. گروه بین المللی وکلای لاهه با شعار “پیروز نهایی نبردها” آماده خدمت رسانی و مشاوره در جهت حل و فصل اختلافات بین المللی در تمام دعاوی بین المللی می باشد.
سوالات متداول
هزینه میانجی گری توسط طرفین و میانجی با توافق یکدیگر مشخص می شود.
بله تاییدیه آن به صورت اینترنتی از طریق سامانه کنسولگری انجام می شود.
هزینه میانجی گری در اتاق بازرگانی طبق مقررات خود اتاق بارگانی و میزان مبلغ پرونده و زمان صرف شده و … تعیین می شود.
میانجی گری در حوزه دعاوی تجارت بین المللی کاربرد بیشتری دارد.
خیر؛ هر یک از طرفین می توانند از پذیرش آن امتناع نمایند.