احوال شخصیه ایرانیان خارج از کشور

احوال شخصیه عنوانی است جدا ناپذیر برای هر انسانی که بر روی کره خاکی زندگی می کند. احوال شخصیه وضعیت و اهلیت اشخاص را شده و برای هر شخص ایرانی که داخل ایران و یا خارج از کشور اقامت دارد، قوانین یکسانی دارند.

گروه وکلای لاهه بر آن است  احوال شخصیه  ایرانیان مقیم خارج از  کشور را تعریف کرده و قوانین و مقرراتی که بر آن مترتب می شود توضیح داده و امور حقوقی مربوط  به آن و نقش وکیل بین الملل را بررسی نماید.

تعریف حقوقی احوال شخصیه

احوال شخصیه یا به بیان دیگر احوال شخصی از اصطلاحات حقوق معاصر و ابداعات قانون نویسان فرانسوی است. احوال شخصیه هویت شخص و حقوق و تکالیف آن را در خانواده و اجتماع تعیین می کند و با اهلیت رابطه ای نزدیکه دارد. هر دو به حقوق و تکالیف اشخاص اشاره دارند لکن اهلیت را می توان شاخه ای از احوال شخصیه در نظر گرفت و به بیان دیگر احوال شخصیه در پاره ای از موارد در اهلیت تاثیر دارد اما اهلیت تاثیری بر آن ندارد.

احوال شخصیه ایرانیان مقیم خارج

احوال شخصیه ایرانیان مقیم خارج از کشور عبارتست از ویژگی های  مربوط به شخصیت این عزیزان  و مترتب شدن حق و حقوق بر ایشان لذا  اگر بخواهیم به طور ساده بیان کنیم به مجموعه ویژگی هایی که برای یک شخص ایجاد حق و حقوق کرده؛ احوال شخصیه می گویند.

احوال شخصیه شامل نکاح، طلاق، وصیت، ارث و اهلیت و … است. بعنوان مثال: نکاح ایرانیان مقیم خارج از کشور در صورتی که هر دو طرف ایرانی باشند از لحاظ ماهوی باید طبق قانون ایران صورت بگیرد و از حیث آثار شخصی تابع  قوانین ایران باشد.

احوال شخصیه ایرانیان خارج از کشور و قوانین حاکم بر آن

قوانین مربوط به احوال شخصیه ایرانیان مقیم خارج از کشور، مطابق ماده ۶ و ۷ قانون مدنی و همچنین اصل ۱۲ و ۱۳ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران تابع قوانین دولت متبوع خود (ایران) است و در دعاوی ایرانیان خارج از کشور در دادگاه خارجی؛ محاکم داخلی قواعد حل تعارض مقر دادگاه را اعمال می کنند لذا اگر رای صادره دادگاه خارجی خلاف قوانین ماهوی ایران صادر باشد، چنین رایی قابل ترتیب اثر و اجرا در ایران نخواهد بود. لازم به ذکر است برای  ایرانیان خارج از کشور دو تابعیتی نیز محاکم ایران، قانون ایران را اعمال خواهند کرد.

مصادیق احوال شخصیه ایرانیان مقیم خارج از کشور

احوال شخصیه ایرانیان خارج از کشور تنها به مصادیق گفته شده در تعریف آن محدود نمی شود بلکه دارای احکام فرعی هم می باشد که هریک از آن ها احوال شخصیه محسوب می شوند.

برای درک بیشتر این موضوع بعنوان مثال در نکاح که یکی از مصادیق احوال شخصیه می باشد، احکام فرعی نظیر مهریه، نفقه، فسخ نکاح و… در شمار احوال شخصیه قرار می گیرد.

مهم ترین موضوع احوال شخصیه ایرانیان خارج از کشور بحث ازدواج و طلاق است که این دو موضوع در مقاله های جداگانه به طور مفصل  بررسی خواهیم کرد.

شیوه های برخورد با آن

برخورد با احوال شخصیه در کشور ها معمولا به طریق ذیل صورت می گیرد:

۱- قانون محل اقامتگاه

در برخی کشور ها نظیر آمریکا و انگلستان در رابطه با موضوع احوال شخصیه بر اساس قانون محل اقامتگاه شخص تعیین گردیده و محاکم طبق قوانین داخلی خود اقدام به رسیدگی و صدور رای می نمایند.

۲- قانون دولت متبوع

در کشورهای دیگر نظیر کشور عزیزمان ایران و فرانسه و … احوال شخصیه تابع قوانین دولت متبوع بوده و با توجه به این مسئله احوال شخصیه  ایرانیان عزیز مقیم خارج از کشور مطابق مقررات داخلی ایران بوده و تابع قوانین داخلی است.

دعاوی احوال شخصیه ایرانیان خارج از کشور

دعاوی احوال شخصیه و دعاوی خانوادگی ایرانیان خارج از کشور  از جمله دعاوی است که ممکن است از نظر قانون ملی و یا قانون محلی مورد اختلاف واقع شود.

همان طور که بیان کردیم  قوانین مربوط به احوال شخصیه از قبیل طلاق و نکاح و اهلیت و ارث تابع قوانین ایران است. اگر ایرانیان خارج از کشور در محاکم خارجی اقدام به طرح دعوا در زمینه احوال شخصیه و یا حتی خانواده نمایند و دادگاه خارجی اقدام به صدور رای کند؛ رای مذکور زمانی قابل استفاده می باشد که طبق قوانین ماهوی داخلی ایران صادر شده باشد، خلاف نظم عمومی و اخلاق حسنه و قانون ایران نباشد، در غیر این صورت به هیچ عنوان قابل اجرا و شناسایی نخواهد بود.

نکته مهمی که شما ایرانیان عزیز خارج از کشور باید بدانید این است که  مقررات کشور ایران نسبت به احوال شخصیه ایرانیان خارج از کشور، به قواعد حل تعارض و مقررات ماهوی توجه دارد و شیوه های دادرسی در محاکم خارجی اهمیت چندانی ندارد لذا مقرراتی مانند معرفی وکیل، طریقه رسیدگی و نحوه انشا رای و زمان ابلاغ و … تاثیری نسبت به رای صادره از دادگاه خارجی و اجرای آن در قوانین داخلی ایران ندارد.

نقش وکیل در پرونده های مربوطه

از آنجا که احوال شخصیه ایرانیان خارج از کشور تابع قانون ایران بوده، شما می بایست با دقت هر چه تمام تر و آگاهی از مقررات قانون مدنی کشورمان حتی در دادگاه های خارجی احقاق حق کنید. لذا بهره مندی از وکیل متخصص داخلی با اشراف به قوانین بین المللی تاثیر بسیار زیادی در رسیدن به نتیجه مطلوب شما در  پرونده دارد.

چنانچه این مطلب برای شما رضایت بخش است می توانید با اعلام نظر ما را به نوشتن مطالب تخصصی تر ترغیب کنید و در صورت وجود هرگونه سوال می توانید از کارشناسان و وکلای بین المللی و متخصص داخلی گروه وکلای بین المللی لاهه کمک بگیرید.

سوالات متداول در رابطه با احوال شخصیه