قراردادهای بین المللی

قرارداد بین المللی چیست؟ قرارداد های بین المللی چگونه تنظیم میشوند؟ قراردادهای بین المللی چند نوع اند؟ تنظیم و انعقاد قراردادهای بین المللی چه ضرورتی دارد؟ وکیل بین المللی چه نقشی در انعقاد قراردادهای بین المللی دارد؟ گروه وکلای بین المللی لاهه در این مقاله سعی دارد همه آنچه را که لازم است درباره یک قرارداد بین المللی بدانید را مورد بررسی قرارد دهد.

قرارداد بین المللی چیست؟

وکیل قراردادهای بین المللی بیان می دارد: باتوجه به پیشرفت و گستردگی روابط  تجاری و توسعه روز افزون تکنولوژی و به تناسب آن افزایش چالش ها و نیازهای تجاری صرفاً تکیه بر روابط درون کشورها پاسخگوی نیازهای روزافزون جامعه بشری نیست، همین موضوعات عامل موثری در گسترش مراودات و روابط بین الملی ضرورت وجود قرارداد بین المللی را اجتناب ناپذیرکرده است.

قرارداد بین المللی، قراردادی است که حداقل یک عامل خارجی درآن وجود داشته باشد که این عامل خارجی میتواند مربوط به موضوع قرارداد، تابعیت طرفین، محل انعقاد قرارداد یا محل اجرای آن باشد.

ارکان قراردادهای بین المللی

قراردادهای بین المللی نیز مانند قراردادهای داخلی دارای ارکانی هستند از جمله طرفین قرارداد، موضوع قرارداد، تعهدات طرفین، مدت انجام قرارداد، نحوه پرداخت، بهای کالا یا خدمت ارائه شده، خاتمه قرارداد، ضمانت اجرا، قوانین حاکم بر قرار‌داد، و سایر موارد که به شرح ذیل مختصراً مورد بررسی قرار می دهیم:

طرفین قرارداد

قراردادهای بین المللی همانند سایر قراردادهای حقوقی بین دو یا چند شخص حقیقی یا حقوقی منعقد می شوند. مشخص کردن طرفین قرارداد اهمیت بسیاری دارد زیرا این طرفین هستن که تعهدات ناشی از قرارداد را باید اجرا کنند. در واقع پایه گذاران قرارداد همان متعهدین اصلی قرارداد هستند که باید در جهت مفاد و اهداف قرارداد بین المللی گام بردارند.

موضوع قرارداد

موضوع قرارداد در واقع آن چیزیست که قرارداد بر مبنای آن شکل گرفته وطرفین به منظور دستیابی به آن مبادرت به تنظیم قرارداد می نمایند. موضوع نباید مخالف قوانین کشورهای متبوع طرفین و همچنین قوانین بین الملل باشد. درصورتی که موضوع قرارداد بین المللی خلاف قوانین امری ملی و بین المللی باشد آن قرارداد باطل و بی اثر خواهد شد یعنی موافقت مفاد قرارداد با قوانین از شرایط صحت قرارداد است.

تعهدات طرفین

تعهدات طرفین باتوجه به موضوع و نوع قرارداد متفاوت است. مشخص کردن تعهدات و مسئولیت های طرفین جزو ارکان مهم قراردادهای بین المللی است که از اختلافات بعدی  پیشگیری میکند، حدود و ثغور تعهدات طرفین تابع اراده طرفین و قوانین و گاهاً عرف حاکم برقرارداد بین المللی می باشد. پس سه عامل مهم و تاثیر گذار بر تعهدات طرفین در قرارداد را بخواهیم برشمریم می توانیم به اراده طرفین، عرف و قانون اشاره کنیم.

مدت انجام قرارداد

مدت انجام قراردادهای بین المللی با توجه به موضوع قرارداد تعیین میشود. گاهی نیز با توجه به نوع قرارداد و پیش بینی مشکلاتی که ممکن است در اجرای آن بوجود بیاید تعیین میگردد. ضرورت و اهمیت تعیین بازه ی زمانی در قراردادهای بین المللی در صورت عدم اجرای تعهد درمدت تعیین شده، اخذ خسارت تاخیر یا عدم انجام تعهد، مشخص می گردد.

مسائل مالی و نحوه پرداخت قرارداد

قابل چشم پوشی نبودن اهمیت مسائل مالی در قراردادهای بین المللی امری بدیهی است، چرا که هدف اصلی غالب قراردادهای بین المللی کسب سود می باشد. برای نیل به این هدف لازم است مبلغ پرداختی و نحوه پرداخت آن به طور دقیق مکتوب گردد. ارز مورد قرارداد بین المللی طبق توافق طرفین تعیین میشود البته در مواردی دارای محدودیت های قانونی مطابق مقررات پولی و بانکی کشور می باشد.

ضمانت اجرا در قرارداد

مراودات بین المللی همواره با ریسک همراه است. برای اطمینان خاطر و جلوگیری از عدم اجرای تعهدات یا جبران خسارت ناشی از آن میتوان ضمانت اجرا تعیین کرد مانند انواع ضمانت نامه های بانکی یا طرفین می توانند در قرارداد مطابق قواعد حاکم بر آن نوع از قراردادهای بین المللی وجه التزام برای ورود خسارت های احتمالی در نظر بگیرند.

تعیین قانون حاکم و مرجع رسیدگی کننده به اختلافات

قانون حاکم بر قراردادهای بین المللی در اغلب موارد با توافق طرفین قرارداد تعیین می گردد. دو راه عمده برای حل و فصل اختلافات بین المللی وجود دارد:

• راه اول مراجعه به محاکم داخلی یا محاکم ملی کشوری که در قرارداد بعنوان مرجع صلاحیت دار تعیین شده است.
• راه دوم مراجعه به روش‌های جایگزین حل‌ و فصل اختلاف‌ است در این روش ها شخص ثالث جایگزین مراجع صالح میشود. روش هایی ازجمله میانجی‌گری، سازش، رسیدگی‌های اختصاری، داوری، یا دادگاه‌های خصوصی و مراجعه به کارشناسان خبره بی طرف.

خاتمه قراردادهای بین المللی

قراردادهای بین المللی ممکن است از طرق مختلفی خاتمه یابند. قراردادهای بین المللی تاریخ انقضایی دارند که پس از اتمام آن، مدت قرارداد هم پایان یافته و قرارداد خود به خود منفسخ می شود. حالت بعدی زمانی است که طرفین با اتفاق آرا تصمیم بر انحلال قرارداد بین المللی می گیرند. ممکن است قرارداد بین المللی به دلیل اتمام کار خود و پس از نیل به اهداف پایان یابد یعنی ماموریت قرارداد بین المللی و طرفین آن تمام شود. یا ممکن است بر اثر توافق طرفین شرایطی را در نظر بگیرند که با به وجود آمدن آن شرایط قرارداد بین المللی تمام شود مثلا فوت یکی از طرفین را دلیل بر انحلال قرارداد بدانند.

انواع قراردادهای بین المللی

قراردادهای بین المللی با توجه به پیشرفت روابط بین المللی در این روزها، تنوع بسیاری داشته و همچنین از اهمیت به سزایی برخوردار است. بهتر است انواع قراردادهای بین المللی را بشناسیم تا بتوانیم قواعد حاکم بر آن را رعایت کنیم.

قرارداد فرانشیز یا فرانچایز یا حق امتیاز

قرارداد فرانشیز یا فرانچایز یا حق امتیاز یکی از انواع قراردادهای بین المللی است که یکی از طرفین آن صاحب برند است و به طرف مقابل در قرارداد اجازه استفاده از نام و برند خود را می دهد. طرف صاحب برند به طرف دیگر اجازه می دهد تا تولیدات آن را بفروشد. این قرارداد در زمینه تولید، توزیع و خدمات قابل انعقاد است. هدف از انعقاد این قرارداد ارائه خدمات و تولیدات و همچنین معرفی آن ها به نحوی است که مشتری جذب کرده و همچنین نیازهای مشتری را برآورده سازد.

قرارداد جوینت ونچر

قرارداد جوینت ونچر از دیگر قراردادهای بین المللی است که بسیار پرکاربرد بوده و در گروه قراردادهای مشارکت و همکاری قرار می گیرد. در این قرارداد طرفین تجارت شخصی خودشان را دارند و برای انجام یک عمل تجاری خاص با یکدیگر شریک می شوند. هدف از انعقاد قرارداد جوینت ونچر شریک شدن در سود و زیان یک عمل تجاری است. یعنی طرفین با انعقاد قرارداد جوینت ونچر در سود و زیان موضوع قرارداد شریک می شوند. در این قرارداد طرفین می توانند آورده نقد و غیر نقد خود را دخیل کنند و این آورده ها تحت رسیدگی مشترک قرار می گیرد.

قرارداد تامین مالی فاینانس

قرارداد تامین مالی فاینانس از آن دسته قراردادهایی است که امروزه به علت اینکه اجرای طرح های ساخت و ساز و زیربنایی هزینه ی بالایی دارد بسیار مورد توجه قرار می گیرد. قرارداد تامین مالی همانطور که از نامش پیداست قراردادی است میان دو طرف سرمایه گذار و سرمایه پذیر. یعنی فرد سرمایه گذار در کشور سرمایه پذیر اقدام به ساخت و ساز طرح های زیربنایی می کند. کشور سرمایه پذیر ابزار و منابع مالی مناسب برای اجرای این طرح ها را در اختیار سرمایه گذار قرار داده و پس از اتمام پروژه های مذکور، دستمزد و سود سرمایه گذار را می پردازد.

قرارداد توزیع بین المللی

قرارداد توزیع بین المللی یکی از قراردادهای مبنا و پایه ی تجارت بین الملل است. در این قرارداد یک طرف صادرکننده یا تولید کننده  و طرف دیگر توزیع کننده خدمات و کالاها است. در این قرارداد صرفا حق انحصاری توزیع به یک شرکت داده می شود اما مالکیت آن محصولات و خدمات در انحصار طرف دیگر می ماند. در صورتیکه بخواهید حق انحصاری توزیع محصولات خود را به دیگری بدهید باید قرارداد توزیع بین المللی منعقد نمایید.

قرارداد بین المللی حمل و نقل

قرارداد بین المللی حمل و نقل کالا قراردادی است که میان یک شرکت با یک شرکت دیگر منعقد می شود یکی از این طرفین متصدی حمل و نقل می باشد. در انعقاد قرارداد بین المللی حمل و نقل کالا باید کشور مبدا و مقصد، نوع کالا، زمانبندی حمل و نقل، بهای قرارداد، نوع بیمه، مسیر حمل و نقل، نوع و روش حمل و نقل، ارزش کالاها و نحوه حل اختلاف باید با جزئیات ذکر شود. روش های حمل و نقل به چند دسته ی؛ حمل و نقل ریلی، هوایی، دریایی، جاده ای  و مرکب تقسیم می شود که حمل و نقل مرکب ترکیبی از روش های فوق است.

قرارداد احداث، بهره برداری

قرارداد احداث، بهره برداری، انتقال از دیگر قراردادهای بین المللی است که به عنوان قراردادی برای پیشبرد پروژه های عظیم مانند ساخت پالایشگاه ها شناخته مخی شود. اغلب در این قرارداد یک طرف دولت های در حال توسعه هستند که با انعقاد این قرارداد با یک شرکت بین المللی ماهر قصد ساخت و بهره برداری از طرح های زیرساختی خود را دارند.

قرارداد لایسنینگ

قرارداد لایسنینگ قراردادی است که با عنوان اعطای مالکیت فکری یا قرارداد لیسانس اختراع، لیسانس علامت تجاری و دانش فنی شناخته می شود. این قرارداد برای زمانی است که فرد برای مدت مشخصی حقوق مالکیت فکری خود را در اختیار دیگر قرار می دهد تا از آن بهره برداری شده و کسب سود نماید.

قرارداد کلید در دست

قرارداد کلید در دست مختص قرارداد میان کارفرما و پیمانکار است که با هدف کاهش دخالت کارفرما در امور ساخت و ساز و پیشبرد اهدافش منعقد می شود در این قرارداد کارفرما صرفا در فرایند مناقصه و نظارت دخالت می نماید.. در این قرارداد تامین تمام زیرساخت های انجام پروژه همچون تامین مالی و تجهیزات و همچنین نیروی انسانی با پیمانکار بوده و در انتهای قرارداد و اتمام پروژه پیمانکار دستمزد خود را دریافت می نماید.

قرارداد بیع متقابل

قرارداد بیع متقابل قراردادی است که اغلب مورد توجه کشورهای درحال توسعه است. این کشورها با انعقاد قرارداد با پیمانکارهای بین المللی به دنبال تجهیز امکانات پروژه های خود هستند. در این قرارداد که اصولا برای مدتی بین ۳ تا ۲۰ سال منعقد می شود پیمانکار متعهد می شود در مقابل منفعتی، تمام تجهیزات پیشرفته و همچنین نیروی کار ماهر خود را برای انجام و اتمام پروژه به کار گیرد. مزیت این قرارداد این است که در کشورهایی که فناوری پیشرفت چشمگیری نداشته و همچنین در زمینه های تخصصی نیروهای ماهری وجود ندارند، با وارد کردن تجهیزات و نیروی ماهر از خارج از کشور، می توان تحولی در عرصه های مربوط به وجود آورد و باعث پیشرفت در عرصه های صنعتی شد. قرارداد بیع بین المللی با قرارداد کلید در دست در بندهای موجود در قرارداد، مدت زمان قرارداد و همچنین قواعد حاکم بر قرارداد تفاوت دارند.

قرارداد بیمه بین المللی

قرارداد بیمه بین المللی تابع دیگر قراردادهای بین المللی به ویژه قرارداد حمل و نقل بین المللی کالاست. قرارداد بیمه زمانی جنبه بین المللی به خود می گیرد که بیمه گر و بیمه گزار فراتر از مرزهای یک کشور بوده و این قرارداد برای عرصه های بین المللی منعقد شود. برای مثال طرفین قرارداد حمل و نقل بین المللی کالا باید موضوع قرارداد خود را بیمه نمایند.

نقش وکیل متخصص در انعقاد قرارداد های بین المللی

قراردادهای بین المللی و انعقاد آن نیازمند بررسی دقیق همه جوانب است. تنظیم این نوع از قراردادها به دلیل وجود یک عامل خارجی مستلزم آگاهی از قوانین کشور خارجی و آشنایی با موضوع قرارداد میباشد.

رعایت اصول و قواعد حقوقی و تنظیم اصولی قراردادهای بین المللی امری مهم و ضروریست. در همین راستا گروه وکلای بین المللی لاهه با ارائه مشاوره های تخصصی در زمینه بین الملل، تنظیم و انعقاد قراردادهای بین المللی مسیر را برای شما هموار می سازند.

سوالات متداول